Có thể nói rằng trong các hệ sinh thái hiện tại, Ethereum vẫn đang là cái tên nổi bật nhất với sự kiện ra mắt thành công Ethereum 2.0 – đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng. Chúng ta hãy cùng nhau nhìn lại một năm 2022 của Ethereum trong bài viết này nhé!
Xem thêm:
Tổng quan về hệ sinh thái
Năm 2022 là một năm đầy khó khăn với thị trường Crypto nói chung và hệ sinh thái Ethereum nói riêng. Đứng trước áp lực từ việc thị trường sụt giảm, người dùng và dòng tiền suy giảm, cũng như cạnh tranh từ các đối thủ mới, Ethereum vẫn gặt hái được nhiều kết quả.
Sau nhiều bản testnet, vào tháng 09/2022, Ethereum đã chính thức triển khai thành công The Merge. Cập nhật này giúp cho Ethereum chuyển đổi từ PoW sang PoS, trở thành một blockchain “rẻ” hơn cho tất cả. Việc loại bỏ các miner (thợ đào) giúp mạng sử dụng ít năng lượng hơn, vì vậy, phần thưởng (reward) cho các validatorstrên PoS cũng sẽ thấp hơn phần thưởng cho các miner. Điều này khi kết hợp với cơ chế đốt của EIP-1559 giúp tạo ra sự giảm phát hiệu quả cho ETH.
Tính đến thời điểm hiện tại (07/12/2022), số lượng ETH được đốt đi đã lên đến hơn 2,7 triệu ETH, tương đương với giá trị hơn 8,7 tỷ USD theo tỷ giá hiện tại. Đây là một con số rất ấn tượng.
Về dòng tiền
Tính từ thời điểm đạt ATH vào cuối năm 2021, TVL trên Ethereum đã giảm khoảng 76,92% (từ 104 tỷ USD hiện chỉ còn 24 tỷ usd). Nếu như lấy mốc từ đầu năm 2022, con số này là 74,8% (giảm từ 95,4 tỷ USD hiện chỉ còn 24 tỷ USD).
Chúng ta sẽ đi sâu vào so sánh Ethereum với các hệ sinh thái khác:
| Hệ sinh thái | Mức giảm so với ATH TVL
(Dữ liệu 07/12/2022) |
| Ethereum | 76,92% |
| BSC | 76,45 |
| Near | 83,7% |
| Avalanche | 93,2% |
| Polygon | 89,3% |
Như vậy, xét trên 5 hệ sinh thái phổ biến, độ giảm TVL của Ethereum và BSC là tương đương nhau, và ít hơn các hệ sinh thái như Near, Polygon và Avalanche.
Hoạt động của chain
Người dùng
Trong năm 2022, Ethereum đã làm tốt câu chuyện giữ chân người dùng khi lượng ví hoạt động mỗi ngày (active wallet) luôn duy trì ổn định ở mức khoảng 500.000 ví/ngày, thậm chí số lượng ví hoạt động còn có những đợt tăng đột biến vào tháng 07-09/2022 (nguyên nhân từ việc thị trường fomo sự kiện The Merge.
Nếu chúng ta “zoom out” một chút, biểu đồ Daily Active Wallet trên Ethereum sẽ như thế này:
Anh em có thể thấy khác với những hệ sinh thái mà mình đã phân tích như Near hay Avalanche, số lượng ví hoạt động trên Ethereum vẫn giữ được một “uptrend” khi tạo ra ATH vào tháng 07/2022 bất chấp những khó khăn của thị trường. Điều này cho thấy đội ngũ Ethereum vẫn biết cách thu hút người dùng và dòng tiền.
Tương quan với số active wallet, số lượng transaction trên Ethereum cũng đi ngang trong năm 2022. Nếu nhìn một cách tổng quan, số lượng giao dịch trên Ethereum vẫn đang có sự tăng trưởng tốt.
Nhờ những kết quả trên, mặc dù chi phí gas đã rẻ hơn rất nhiều từ sau The Merge, tuy vậy tổng lượng Gas sử dụng mỗi ngày trên Ethereum vẫn đang tăng lên, mang lại doanh thu tốt cho dự án.
Bên cạnh đó, chúng ta cũng không thể nhắc đến những tác động tích cực từ EIP-1559 và The Merge trong việc giảm phát ETH. Như mình đã nhắc đề cập ở trên, lượng ETH được đốt đi là cực kỳ ấn tượng. Anh em có thể theo dõi Daily ETH Burnt Chart ngay ở dưới:
Ngoài trừ đợt tăng đột biến vào tháng 05/2022, nhìn chung, lượng ETH đốt trung bình mỗi ngày duy trì khá ổn định. Kể từ sau tháng 07/2022, lượng ETH đốt mỗi ngày đã thấp hơn thời gian trước. Điều này đến từ các nguyên nhân sau:
- Lượng giao dịch trên ETH đã giảm xuống so với đầu năm.
- Chi phí gas trên từng giao dịch giảm xuống kể từ sau The Merge => ETH bị đốt ít hơn.
Anh em có thể thấy, kể từ sau khi triển khai The Merge, tổng cung ETH đã giảm đi một cách đáng kể, và đã có lúc chuyển từ lạm phát thành giảm phát. Đây là một dấu hiệu rất tích cực.
Kể từ sau The Merge, ETH đã chính thức có tốc độ lạm phát chỉ 0.003%/năm, thấp hơn tốc độ lạm phát của BTC (1,716%/năm) và tốc độ lạm phát của chính nó khi sử dụng PoW (3,578%/năm).
Phân tích về những mảnh ghép trên Ethereum
DeFi
DEX
Như một lẽ dĩ nhiên, chúng ta sẽ nói về Uniswap đầu tiên khi nhắc đến mảng DEX trên Ethereum. Uniswap hiện vẫn đang duy trì được vị thế là sàn DEX số 1 trong thị trường.
TVL hiện tại trên Uniswap đạt khoảng 3,5 tỷ USD. Nếu so với thời điểm đầu năm 2022, TVL của Uniswap ghi nhận mức sụt giảm 58,1%. Nếu so sánh với tốc độ giảm chung của cả hệ Ethereum (74,4% kể từ đầu năm), rõ ràng Uniswap đang giữ chân dòng tiền tốt hơn mức trung bình chung rất nhiều.
TVL trên Uniswap chủ yếu tập trung trên Ethereum, một phần lớn hơn thuộc về các Layer-2 là Polygon, Arbitrum và Optimism. Mặc dù đã triển khai multichain, TVL trên các chain khác là không đáng kể.
Theo thống kê, volume giao dịch trung bình của Uniswap chỉ tính riêng trên Ethereum trong năm 2022 (tính đến tháng 03/12/2022) là khoảng 33,9 tỷ USD/tháng. Hiện tại, Uniswap vẫn là sàn giao dịch phi tập trung có volume lớn nhất, chiếm khoảng 33,3% tổng khối lượng giao dịch của các sàn phi tập trung.
Sự vượt trội của Uniswap thể hiện rõ khi chúng ta quan sát biểu đồ lượng phí tạo ra từ các sàn giao dịch phi tập trung. Uniswap hoàn toàn vượt trội so với các đối thủ khác là Balancer, 1inch, Bancor hay 0x.
Gần đây, Uniswap cũng chính thức thông báo sẽ hỗ trợ giao dịch NFT thông qua việc phát triển một NFT Marketplace mới. Với nguồn users sẵn có, việc ra mắt thêm một NFT Marketplace sẽ giúp Uniswap thu hút thêm khối lượng giao dịch và có thể cạnh tranh với cả các nền tảng như OpenSea.
Ngoài Uniswap, Ethereum cũng còn những DEX chất lượng khác như Curve hay Balancer. Gần đây, Curve cũng đã lên kế hoạch ra mắt stablecoin crvUSD và sản phẩm LLAMMA. Balancer cũng có lợi thế cạnh tranh nhất định với việc tối ưu hoá Impermanent Loss. Đây đều là những dự án tốt mà anh em có thể tiếp tục theo dõi trên Ethereum.
Lending
MakerDAO hiện vẫn là dự án Lending có TVL cao nhất trên Ethereum với giá trị lên đến 6,7 tỷ USD. Chúng ta sẽ cùng nhau phân tích xem tình hình hoạt động của giao thức này.
Anh em có thể thấy hiện đang có gần 5,8 tỷ DAI được vay trên tổng số 7,47 tỷ DAI có thể được vay tối đa.
Tiếp theo, chúng ta sẽ quan tâm đến hiệu suất sử dụng vốn của DAI. Để tính toán hiệu suất sử dụng vốn của DAI, mình sử dụng dữ liệu tổng tài sản thế chấp trên MakerDAO từ Dune.
Như vậy, hiệu suất sử dụng vốn của DAI sẽ là 5,8/11 ~ 52,7%. Trên thực tế, đây là một hiệu suất mà mình cho là khá tốt, bởi vì:
- DAI vẫn có thể tạo ra lợi nhuận, bằng chứng là các pool thanh khoản vẫn có APY ở mức chấp nhận được. Điều này khác hoàn toàn với dự án BenQi trên Avalanche mà mình đã phân tích ở bài trước.
- Đảm bảo an toàn cho giao thức: là một nền tảng lending, trong bối cảnh thị trường đi xuống, MakerDAO sẽ gánh chịu nhiều hơn rủi ro thanh lý do giá trị tài sản thế chấp bị giảm. Việc duy trì tỷ lệ tài sản vay/tài sản thế chấp ở mức an toàn là điều cần thiết trong bối cảnh như hiện tại.
Bên cạnh MakerDAO, AAVE cũng là một dự án mà chúng ta cần phải nhắc tới. Tuy TVL không vượt trội như MakerDAO, AAVE vẫn sở hữu lượng tài sản được khoá trong giao thức với giá trị khoảng gần 4 tỷ USD. Theo số liệu trên DefiLlama, tổng số tiền được vay trên AAVE là 1,98 tỷ USD. Như vậy, hiệu suất sử dụng vốn của AAVE cũng ở mức tương đối tốt với ~50%. Top 3 tài sản được vay nhiều nhất trên AAVE là Ethereum (630 triệu USD), USDC (479 triệu USD) và USDT (231 triệu USD).
Liquid Staking
Lido Finance vẫn là cái tên quen thuộc chiếm giữ vị trí dẫn đầu của ngách sản phẩm này. Mặc dù bị ảnh hưởng khá nhiều từ sự kiện của 3AC và Celsius vào hồi giữa năm, tuy nhiên hiện Lido vẫn duy trì hoạt động ổn định.
Hiện, số lượng ETH được staking qua Lido đã lên đến 4,78 triệu ETH, tức tương đương với khoảng hơn 6 tỷ USD.
Anh em hãy cùng nhìn qua một chút về tổng lượng ETH được deposit vào Beacon Chain để tham gia staking;
Như vậy, Lido đã chiếm đến gần ⅓ lượng ETH staking trong ETH 2.0. Đây là một con số rất ấn tượng. Từ đây, anh em có thể rút ra thêm một lưu ý quan trọng: sức khoẻ của Lido sẽ ảnh hưởng rất lớn đến ETH 2.0.
GameFi
Trước đây, Ethereum chưa bao giờ là miền đất hứa với các dự án GameFi vì chi phí cho một giao dịch “quá đắt đỏ”. Với những cập nhật gần đây, anh em hãy cùng mình phân tích xem mảng GameFi trên Ethereum đã tốt hơn chưa nhé?
Đầu tiên, anh em cùng mình điểm qua một chút số liệu của những tựa game nổi tiếng trên nền tảng Ethereum:
Anh em có thể thấy lượng active users của các dự án game trên Ethereum rất “hẻo”, chỉ có vài người đến vài chục người active mỗi ngày. Nếu như xem xét số lượng new users (người dùng mới) thì con số này còn thấp hơn.
Nếu như anh em xem xét số liệu tổng quan trên các chain, anh em có thể thấy được sự lép vế hoàn toàn của Ethereum so với Binance Smart Chain, Polygon hay Solana trong mảng GameFi.
Như vậy, có vẻ như GameFi vẫn là “điểm yếu” của Ethereum bất chấp việc chi phí giao dịch đã được giảm đáng kể sau cập nhật The Merge.
NFT
Để biết được tình hình NFT trên Ethereum, đầu tiên, chúng ta sẽ xem xét hoạt động của OpenSea trong năm vừa qua.
Anh em có thể thấy kể từ khi lập ATH vào tháng 01/2022 với 4,8 tỷ USD volume, hiện volume OpenSea 3 tháng gần đây nhất chỉ đạt trung bình 307 triệu USD, tức đã sụt giảm khoảng 93,6%.
Mặc dù volume giao dịch giảm mạnh, nhưng một số bộ NFT vẫn giữ được giá khá tốt:
Nhìn chung, các bộ NFT nổi tiếng và có cộng đồng ủng hộ đều giữ giá khá tốt khi chỉ giảm từ 30% – 50% so với giá ATH. Tuy vậy, thanh khoản của các bộ sưu tập này khá kém (một phần vì giá trị cao).
Stablecoin
Xét một cách tổng quan, stablecoin trên Ethereum tương đối ổn định, tuy không tăng trưởng nhưng cũng không bị rút ra ồ ạt. USDC vẫn là stablecoin chiếm khối lượng lớn nhất với 41,27% Dominance, theo sau là USDT và BUSD.
Bridge
Trong 30 ngày vừa qua (tính đến thời điểm viết bài), dòng tiền trên Ethereum đang bị rút ra khoảng 456,2 triệu USD, tương đương với mức giảm 6,6% trên tổng TVL của hệ sinh thái. Đây là mức giảm không quá lớn trong bối cảnh thị trường hiện tại.
Anh em có thể thấy Polygon vẫn là chain có tỷ trọng luân chuyển dòng tiền với Ethereum cao nhất (46,8%), tiếp theo đó là Arbitrum (15,8%) và Optimism (14%). Đây sẽ là 3 dự án layer-2 mà anh em nên chú ý trong thời gian tiếp theo.
Tạm kết
Từ những phân tích nói trên, chúng ta có thể rút ra một số kết luận sau
(1) Ethereum vẫn đang có một đội ngũ tốt khi liên tục update sản phẩm nhằm mang tới trải nghiệm tốt hơn cho người dùng.
(2) The Merge đã triển khai thành công và tác động đến Ethereum rất rõ rệt, góp phần giảm lạm phát cho token ETH, giữ chân người dùng và dòng tiền.
(3) Các dự án native project như Uniswap, Balancer, Curve, Compound, MakerDAO… vẫn đang hoạt động tương đối ổn định và có performance tốt hơn những đối thủ tại các hệ sinh thái khác.
(4) Lido Finance ngày càng có vai trò quan trọng với Ethereum. Giao thức này vừa mang đến sự tích cực và hiệu quả (giúp Ethereum 2.0 thành công hơn), nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn một số rủi ro nhất định.
(5) GameFi vẫn là điểm yếu của Ethereum. Đây cũng là thời điểm mà GameFi đang trầm lắng và khó có thể bùng nổ. Vì vậy, mặc dù đã khắc phục fee gas, GameFi trên Ethereum vẫn chưa có dấu hiệu khởi sắc.
(6) NFT trên Ethereum không quá giảm mạnh, nhưng thanh khoản đã thấp đi rất nhiều lần kể từ đầu năm 2022.
(7) Dòng tiền trong hệ sinh thái duy trì ổn định. Polygon, Arbitrum và Optimism sẽ là những layer-2 mà anh em cần chú ý trong thời gian tới.
Ý kiến của anh em về hệ sinh thái Ethereum như thế nào? Để lại comment thảo luận cùng tụi mình nhé! Hẹn gặp lại anh em trong các bài viết tiếp theo.
Poseidon
Xem thêm các bài viết khác của tác giả Poseidon:
