3 tháng đầu năm 2024 đã khép lại với nhiều tín hiệu đáng mừng. Việc SEC phê duyệt ETF Bitcoin spot trở thành “kíp nổ” đưa crypto thoát khỏi mùa đông dài đằng đẵng, đẩy thị trường bứt tốc đi lên. Cùng với đó là sự hồi phục của hầu hết các phân mảng trong thị trường, các dự án crypto dường như “sống lại”, phát hành token, ra mắt chain riêng, cập nhật lộ trình,… Tất cả mang đến cảm giác “đêm trường” 2022-2023 đã kết thúc, chúng ta đang bước vào một giai đoạn tăng trưởng mới.
Tổng hợp những sự kiện nổi bật trong quý 1/2024
Tháng 1
SEC phê duyệt 11 đề xuất ETF Bitcoin spot
Ngày 11/01/2024, Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC) đã chính thức phê duyệt ra mắt 11 quỹ giao dịch hoán đổi danh mục (ETF) Bitcoin spot của các ông lớn Phố Wall, trong đó bao gồm Ark Invest, BlackRock, Bitwise, VanEck, WisdomTree, Invesco & Galaxy, Fidelity và Valkyrie.
SEC phải “bật đèn xanh” là vì cơ quan này hầu như không còn lý do gì để tiếp tục bác bỏ nữa, đặc biệt là sau lần Grayscale giành ưu thế trước SEC trong phiên tòa tháng 08/2023.
Trong thông báo chính thức, Chủ tịch SEC Gary Gensler tuyên bố dù thông qua ETF Bitcoin spot, thế nhưng ủy ban chứng khoán vẫn giữ thái độ trung lập và không ủng hộ trực tiếp tiền mã hóa. Ngoài ra, tài sản crypto duy nhất được cho phép tạo ETF chỉ là Bitcoin, SEC vẫn cho rằng có nhiều đồng tiền mã hóa đang là chứng khoán.
Nhưng mặc cho thái độ “diều hâu” của SEC, một khi ETF spot được mở giao dịch trên các sàn chứng khoán, dòng tiền từ giới đầu tư truyền thống bắt đầu đổ vào thị trường, làm tiền đề kích hoạt một mùa uptrend mới.
Đáng chú ý là trước ngày thông báo chính thức lại xảy ra một chuyện “dở khóc dở cười” là SEC bị hack tài khoản X (Twitter), đăng thông báo phê duyệt ETF Bitcoin giả.
Manta Network TGE và airdrop token MANTA
Ngày 18/01/2024, Manta Network TGE và niêm yết đồng loạt nhiều sàn lớn. Cùng với airdrop khủng cho cộng đồng, Manta trở thành điểm nhấn ấn tượng trong cuộc “săn airdrop” ngay tháng đầu năm 2024.
Dù vướng nhiều tranh cãi vào ngày đầu ra mắt nhưng không thể phủ nhận MANTA đã thu được một số thành công nhất định. Hiện tại đây là Layer-2 xếp thứ 6 về giá trị token bị khóa (TVL), với 1,55 tỷ USD theo dữ liệu từ L2Beat.
Nguồn: L2Beat
Tháng 2
Genesis nộp phạt 21 triệu USD, khép lại vụ kiện với SEC
Genesis khai phá sản vào tháng 01/2023, vì bị liên đới nặng nề với cú sụp đổ của quỹ phòng hộ tiền mã hóa Three Arrows Capital và bê bối khủng hoảng FTX. Cùng thời điểm đó, SEC đã khởi kiện Gemini và Genesis về việc cung cấp và chào bán chứng khoán trái phép cho các nhà đầu tư bán lẻ, thông qua chương trình cho vay crypto Gemini Earn.
Sau 1 năm theo đuổi vụ kiện, ngày 02/02 Genesis chấp nhận nộp phạt 21 triệu USD để dàn xếp với SEC.
Ngoài ra, Genesis còn bị cơ quan Dịch vụ Tài chính New York thu hồi giấy phép hoạt động tại tiểu bang, cùng ấn định mức phạt 8 triệu USD vì vi phạm quy định tiền ảo và an ninh mạng.
Trong một diễn biến khác, mối quan hệ nhập nhằng giữa công ty mẹ DCG và Genesis tiếp tục làm cộng đồng ngao ngán. DCG mới tuyên bố đã trả hết nợ ngắn hạn cho Genesis, nhưng ngay lập tức bị cáo buộc là đã bóp méo sự thật.
Phía chủ nợ gửi đơn lên tòa án khẳng định Digital Currency Group vẫn đang nợ Genesis một khoản tiền lớn dưới dạng BTC và USD, cũng như 26 triệu USD tiền lãi cho việc chậm trễ thanh toán nợ, chứ chưa hề “trả hết” gì cả.
Binance điều chỉnh cơ chế listing hậu lùm xùm “giao dịch nội gián” RON
Tối ngày 05/02, sau khi đồng RONIN của Ronin Network được niêm yết lên Binance, đã có vô số bàn luận xoay quanh việc giá giảm liên tục của đồng coin, đặc biệt là nghi vấn có giao dịch nội gián từ việc biết trước thời điểm niêm yết.
Trước đó ngay sau khi Binance ra thông báo niêm yết, một tài khoản được cho là đã bán tháo 1 triệu USD RONIN trên OKX, khiến giá đồng coin rơi từ khoảng 3,5 USD xuống còn 2,7 USD.
Đồng sáng lập Binance bà Yi He vào tối 05/02 cho biết đã tiến hành điều tra và xác nhận rằng đã có giao dịch nội gián từ phía Ronin Network.
Vị nữ tướng cũng đặt ra các điều chỉnh nghiêm khắc hơn, rằng nếu thông tin bị rò rỉ ra bên ngoài, việc niêm yết đồng coin đó cũng sẽ bị sàn huỷ bỏ.
Lịch trình niêm yết token trên Binance 2024
FTX từ bỏ kế hoạch hồi sinh, tập trung trả nợ
Luật sư của FTX cho biết sàn đã buông bỏ kế hoạch hồi sinh lại nền tảng giao dịch.
Thay vào đó, sàn sẽ tập trung thanh lý tất cả tài sản hiện có để hoàn trả đầy đủ tiền cho khách hàng – là những nạn nhân của vụ sụp đổ cuối năm 2022.
Tính đến thời điểm hiện tại, FTX đã bán 2/3 cổ phần trong công ty AI “kỳ lân” Anthropic, thu về 884 triệu USD.
Starknet và đợt airdrop token STRK gây tranh cãi
Ngày 14/02, Starknet Foundation đã cung cấp những thông tin chi tiết về thời điểm tổ chức sự kiện airdrop STRK, đồng token riêng của mạng lưới layer-2 Starknet.
Theo đó, 700 triệu token STRK sẽ được tặng thưởng cho người dùng sớm và thành viên đã có đóng góp cho quá trình phát triển của dự án. Thời điểm airdrop là ngày 20/02/2024.
Tuy nhiên, nhiều người dùng crypto sau khi biết mình không đáp ứng đủ điều kiện nhận airdrop đã quay sang chỉ trích Starknet vì đã đặt tiêu chuẩn quá cao, cũng như “ưu ái” quá mức cho bộ phận lập trình viên thay vì những người sử dụng sớm đã tiêu tốn đến hàng trăm USD nhưng không lại nhận được gì, trong khi các nhà phát triển chỉ cần có những đóng góp nhỏ như sửa lỗi chính tả thì cũng được airdrop.
Mâu thuẫn càng tăng cao khi có người chỉ ra lịch mở khóa token của STRK. Theo đó thì vào ngày 15/04/2024, tức chỉ 2 tháng sau thời điểm airdrop, Starknet sẽ giải phóng đến 13% tổng cung token cho đội ngũ phát triển và các nhà đầu tư, đồng nghĩa với việc lượng cung token lưu hành khi ấy sẽ tăng gấp 3 lần.
Dù chính CEO StarkWare đã lên tiếng khẳng định lập trường của dự án, kiên quyết không bị lay chuyển bởi ý kiến cộng đồng, nhưng đến cuối cùng cũng phải điều chỉnh lại lịch unlock. Theo lịch mới, chỉ có 0,64% tổng cung token (64 triệu STRK) được mở khóa vào ngày 15/04 mà thôi.
Tuy nhiên, việc quá ưu ái cho các dev đã để lại hậu quả là người dùng “spam” GitHub vòi airdrop, trong khi đây vốn dĩ là nền tảng dành cho các lập trình viên cập nhật và đóng góp thật sự.
Sự bùng nổ của mô hình điểm thưởng points
Điểm thưởng “points” là xu hướng nổi lên trong lĩnh vực crypto những tháng qua, được các dự án sử dụng để thu hút người sử dụng, nhà đầu cơ và những người săn airdrop. Có người gọi đây là một cách thức mới để tạo ấn tượng trong mắt cộng đồng, nhưng cũng có ý kiến cho rằng nó chỉ là mốt nhất thời và đang bị lợi dụng quá mức.
Points là điểm thưởng được dự án ghi nhận cho người dùng sau khi hoàn thành các nhiệm vụ cụ thể, như là cung cấp thanh khoản và swap token. Tuy nhiên, đây chỉ là một hình thức tính điểm riêng lẻ và không được ghi nhận lên blockchain. Việc có điểm thưởng là “ẩn ý” cho việc dự án có thể sẽ tiến hành airdrop mà không cần phải đưa ra lời xác nhận chính thức, từ đó thu hút được người dùng mới.
Một số còn đùa vui rằng bản chất của mô hình điểm thưởng points không phải là người dùng sớm farm airdrop, mà thực ra là đang bị các dự án farm ngược.
Nhưng mặc cho những ý kiến chỉ trích, ngày càng nhiều dự án sử dụng mô hình điểm thưởng này, khởi đầu là friend.tech rồi lần lượt đến Blast, MarginFi, Rainbow Wallet, Rabby Wallet, Scallop, Fraxtal, Azuki, Magic Eden, Orbiter Finance, EigenLayer, Backpack,…
Worldcoin (WLD) dẫn đầu sóng tăng mảng AI
Rạng sáng ngày 16/02, công ty trí tuệ nhân tạo đứng sau chatbot ChatGPT từng gây sốt giới công nghệ thế giới là OpenAI đã công bố sản phẩm mới nhất. Đặt tên là Sora, đây là một mô hình AI cho phép khởi tạo video chất lượng cao và hình ảnh chân thật chỉ với những dòng mô tả bằng văn bản.
Cộng đồng công nghệ thế giới được một phen sôi sục, cũng là lúc mà Worldcoin, một dự án khác của CEO OpenAI Sam Altman, dẫn đầu đà tăng trưởng.
Tiếp đến là sự kiện NVIDIA GTC AI 2024 tiếp thêm “nhiên liệu” cho các token narratives AI như WLD, FET, RNDR, GRT, NEAR,…
Nhưng Worldcoin vẫn phải đối mặt các khó khăn pháp lý đến từ Hong Kong và Tây Ban Nha.
Uniswap chia sẻ phí cho người dùng, các DEX khác lần lượt noi theo
Vào tối ngày 23/02/2024, Uniswap Foundation bất ngờ thông báo đề xuất quản trị mới nhất liên quan đến cơ chế phí của giao thức. Theo đó, Uniswap có thể thưởng cho những người đã ủy quyền (delegated) hoặc stake UNI của họ.
Giá UNI cũng thuận thế bật tăng gần 80%. Đến ngày 07/03, đề xuất được thông qua với 100% phiếu thuận, cho thấy sự ủng hộ từ phía cộng đồng người dùng.
Các giao thức DeFi khác cũng lần lượt noi theo Uniswap, công bố các mô hình token mới cho dự án của mình, như Frax Finance.
Gemini nộp phạt 37 triệu USD
Có lẽ noi theo gương người “anh em cây khế” Genesis, Gemini cũng chấp nhận nộp phạt 37 triệu USD để khép lại vụ kiện với cơ quan quản lý New York.
Song song đó, sàn sẽ hoàn trả tối thiểu 1,1 tỷ USD cho khách hàng chương trình Gemini Earn. Thỏa thuận này được xem là một chiến thắng cho khách hàng Earn, những người đã giao phó tài sản của mình cho Gemini.
Tháng 3
Bitcoin lập ATH ở 73.000 USD nhờ dòng tiền ETF Bitcoin spot
Chỉ sau 2 tháng ETF spot được phê duyệt, dòng tiền lớn từ các tổ chức truyền thống như được “mở van”, đổ ồ ạt vào thị trường crypto. Mặc cho áp lực quy đổi từ GBTC của Grayscale, lực mua từ 11 quỹ ETF còn lại đủ sức “chống đỡ” cho đà tăng của toàn thị trường.
Giá BTC leo dốc từng ngày, các mốc đỉnh lập rồi lại bị phá vỡ. Đến ngày 13/03/2024, BTC lập ATH mới ở 73.000 USD, cũng là ngày đánh dấu kỷ lục dòng tiền vào ETF spot lên đến 1 tỷ USD.
Đồ thị 4H của cặp BTC/USDT trên sàn Binance vào lúc 11:00 AM ngày 31/03/2024
Ethereum triển khai nâng cấp Dencun thành công
Sau nhiều công cuộc triển khai Dencun không quá thuận lợi khi các nhà phát triển Ethereum đã nhiều lần thử nghiệm nâng cấp không thành công, dẫn đến việc liên tục thay đổi lộ trình ban đầu từ 2023 sang đến cuối tháng 2/2024.
Cuối cùng vào lúc 20:55 PM ngày 13/03/2024 (giờ Việt Nam) bản nâng cấp Dencun – sự kết hợp giữa giữa Deneb (cập nhật ở Consensus) và Cancun (cập nhật ở Execution) trên mạng lưới Ethereum – đã chính thức được kích hoạt triển khai tại epoch 269568, đúng như lịch trình đã ấn định.
Dencun mở ra nhiều khả năng cho DeFi, Gaming, metaverse…đặc biệt là mảng Liquid Restaking (LRT) – hợp đồng thông minh cho phép người tham gia staking ETH sử dụng lại ETH đã khóa để tăng tính an toàn cho các giao thức khác.
Đây là mảng được dự báo sẽ trở thành tâm điểm của thị trường hậu Dencun.
Lợi ích hiện rõ nhất chính là phí gas trên nhiều layer-2 của Ethereum giảm cả chục lần.
Đồ thị 4H của cặp ETH/USDT trên sàn Binance vào lúc 11:00 AM ngày 31/03/2024
Sự trở lại của Solana và sự bùng nổ của memecoin hệ SOL
Solana (SOL) là đồng coin “nghị lực” nhất mùa tăng trưởng hiện tại, khi có lúc tăng vượt mốc giá 200 USD và “qua mặt” BNB trở thành đồng coin giá trị thứ 4 thị trường.
Cả mạng lưới Solana dường như “sinh sôi nảy nở” trở lại. Sàn DEX Jupiter với màn airdrop lớn nhất từ trước đến nay trên Solana, hay airdrop Bonk cho người sở hữu điện thoại Saga, rồi đến airdrop WEN.
Không thể không nhắc đến sự bùng nổ của các memecoin hệ Solana với nhiều loại hình như meme “nhại” người nổi tiếng, meme chó như dogwifhat (WIF) lần lượt lập ATH sau khi thúc đẩy nhiều hoạt động thu hút sự chú ý như kêu gọi 650.000 USD để đưa logo lên “khối cầu Vegas”.
WIF lực đến nỗi đã vượt qua PEPE về vốn hóa, lần lượt lập ATH hậu niêm yết Binance.
Nhờ memecoin, Solana thậm chí vượt Ethereum về volume giao dịch trên DEX.
Đồ thị 4H của cặp SOL/USDT trên sàn Binance vào lúc 11:00 AM ngày 31/03/2024
Binance vướng rắc rối pháp lý với chính quyền Nigeria
Căng thẳng giữa Binance và chính quyền Nigeria lên đến đỉnh điểm khi Nigeria tạm giam 2 nhân viên Binance vào ngày cuối cùng của tháng 2. Một ngày sau đó cộng đồng chấn động với thông tin rằng Nigeria cáo buộc Binance “gián tiếp” gây tổn thất quốc gia, đòi bồi thường 10 tỷ USD.
Nhưng chính quyền nước sở tại đã lên tiếng đính chính và không hề xác nhận con số trên.
Binance sau đó đã ngừng hỗ trợ mọi dịch vụ tại Nigeria, đồng thời huỷ niêm yết toàn bộ cặp giao dịch liên quan đến đồng nội tệ naira. Dù vậy, tòa án tiếp tục gây sức ép, yêu cầu Binance cung cấp toàn bộ dữ liệu giao dịch của người dùng Nigeria.
Và đến hôm nay, Binance chính thức bị buộc tội trốn thuế, gồm “không nộp thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế thu nhập công ty, không kê khai thuế và đồng lõa trong việc hỗ trợ khách hàng trốn thuế thông qua nền tảng của sàn”.
2 nhân viên Binance bị bắt, 1 người bị cho là đã trốn thoát, người còn lại vừa đệ đơn kiện chính phủ Nigeria, yêu cầu được xin lỗi công khai.
Quý 1 cũng chứng kiến rắc rối pháp lý của Binance với chính quyền nhiều nước trên khắp thế giới, chứ không chỉ riêng Nigeria. SEC Philippines chính thức chặn quyền truy cập Binance. CommEX, sàn giao dịch nghi vấn của Binance tại Nga, cũng thông báo dừng hoạt động.
Ethereum Foundation rơi vào tầm ngắm pháp lý, ETF Ethereum spot ít khả năng được duyệt
Ngày 20/03 cộng đồng lan truyền tin tức rằng Ethereum Foundation bị chính quyền giấu tên yêu cầu hợp tác điều tra, chính chủ cũng lên tiếng xác nhận.
Theo những nguồn tin từ một luật sư có liên quan đến vụ việc, Ethereum Foundation có thể đang làm việc với SEC thông qua chính quyền Thụy Sĩ, nơi tổ chức được đăng ký thành lập.
Cụ thể, SEC được cho là đang xem xét các đề xuất ETF cho Ether, phát động chiến dịch nhằm phân loại Ethereum là chứng khoán.
Vì vậy các nhà phân tích đang không mấy lạc quan với khả năng các đề xuất này được giới chức thông qua vào hạn chót tháng 5 tới.
Mỹ cáo buộc KuCoin rửa 9 tỷ USD tiền bẩn
Ngày 26/03, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ (DOJ) công bố cáo trạng chống lại sàn giao dịch tiền mã hóa toàn cầu KuCoin, cùng hai trong số sáng lập nền tảng là Chun Gan (Michael) và Ke Tang (Eric).
Theo đó, KuCoin bị buộc tội là một doanh nghiệp chuyển tiền phi pháp và vi phạm đáng kể Đạo luật Bảo mật Ngân hàng. Còn hai nhân vật kia đã đứng sau chỉ đạo tổ chức này né tránh chương trình chống rửa tiền và tài trợ khủng bố, không duy trì thủ tục xác minh danh tính khách hàng (KYC) hay nộp bất cứ báo cáo hoạt động nào, và tiếp tay cho 9 tỷ đô la bất hợp pháp kể từ năm 2017.
Giá KCS ngay lập tức dump mạnh, cùng với hơn 1 tỷ USD rút khỏi KuCoin. Sàn nhanh chóng lên tiếng trấn an người dùng, đồng thời hứa hẹn sẽ airdrop 10 triệu USD token KCS và BTC cho người dùng phải chờ đợi rút tiền hai ngày qua.
Sam Bankman-Fried bị kết án 25 năm tù
Như đã được tường thuật, sau phiên tòa xét xử hơn 1 tháng vào cuối năm ngoái, Sam Bankman-Fried (SBF), người đứng sau sự sụp đổ của sàn giao dịch tiền mã hóa FTX vào tháng 11/2022, đã bị tuyên có tội đối với tất cả 7 tội danh truy tố.
Cuối cùng vào phiên tòa tuyên án ngày 28/03, SBF đã bị kết án 25 năm tù.
Gary Wang, Caroline Ellison, Nishad Singh và Ryan Salame – bốn cá nhân khác liên quan đến FTX và Alameda Research bị buộc tội trong cùng vụ án với SBF – đã nhận tội và chấp nhận các thỏa thuận.
Đây như đặt dấu chấm hết cho scandal chấn động về FTX và SBF đã làm tốn nhiều giấy mực của truyền thông thế giới trong 2 năm qua.
Nhưng cộng đồng crypto vẫn cho rằng con số 25 năm tù là bản án quá nhẹ tay đối với nhân vật gây tranh cãi này.
Jane
